Svjedocanstva duge i burne istorije

Istorija ljudskog roda u okolini Skadarskog jezera ide unazad sve do vremena ranog covjecanstva, zbog njegovih zdravih i potrosnih resora. Basen Skadarskog jezera je prostor prozimanja mnogih civilizacija i kultura. Mnogobrojna arheoloska nalazista svjedoce o naseljavanju ovog podrucja od davnina. Paznju posjetilaca najvise privlace srednjevjekovni manastiri i crkve, brojne kule i utvrdjenja, kao i zivopisna tradicionalna sela sa autenticnim kamenim kucama.

Crnogorski vladari su od XI do XV vijeka gradili manastire na ostrvima, koji su, uprkos vremenu i ratnim vihorima, sacuvali svoju arhitekturu. U njima su nastali i rani rukopisi ciji su rijetki primjerci ocuvani do danas. Najraniji pisani izvori ove oblasti poticu iz XI vijeka, tj. iz perioda stvaranja prve Crnogorske dinastije. Prelaskom Rimskih katolika u Pravoslavnu crkvu mnogi manastiri i crkve su, pocetkom 1400 godine, izgradjeni u okolini jezera. Godine 1478, Turci su okupirali Zabljak, oblast jezera i vladali sve do 1878 godine, kada se Crna Gora oslobodila od Turske vlasti. Tokom Turske okupacije, Crnom Gorom su vladale Cetinjske Vladike i ona je prezivjela ovaj period. Neka utvrdjenja su se koristila od strane Italijana tokom II Svjetskog rata.
Zbog granice sa Osmanskim carstvom, koja se tokom istorije stalno mijenjala, ovdje su od XIV do XIX vijeka nastale monumentalne tvrdjave sa jakim bedemima i ulaznim kapijama. Sa tvrdjava se pruzaju nezaboravni pogledi na impresivne pejzaze jezera i okolnih planina sve do susjedne Albanije.

Autenticna sela sa ribarskim kucama na samoj obali jezera, stari mostovi, mlinovi, bunari ukazuju na nekadasnji nacin zivota lokalnog stanovnista. U blizini manastira Ostros nalazi se bunar koji datira iz 1001. godine iz kojeg se i danas stanovnistvo okolnih sela snadbijeva vodom. Stara visevjekovna naselja koja su srasla uz priobalni kamenjar, predstavljaju dozivljaj za posjetioce koji zele da osjete duh i patinu seoskog ambijenta i uzivaju u gostoprimstvu njihovih stanovnika uz tradicionalno jelo i dobro vino. Obicaji, predanja, stari zanati i folklor, svjedocanstva su bogatog kulturnog nasledja oblasti Skadarskog jezera.

Zivotinjski svijet

Skadarsko jezero je poznato kao najveci rezervat ptica mocvarica u Evropi. Medju ukupno 280 vrsta ptica, zastupljene su i neke ugrozene vrste poput kudravog pelikana cija ogromna gnijezda na plutajucim ostrvcima treseta mozete otkriti uz pomoc vodica. Nalaze se na sjevernom kraju jezera. Jezero svake godine sluzi kao stanica ptica selica, od kojih mnoge ostaju da prezime. Tokom sezone seljenja bijela caplja, bijele zlicarke(kasikare) i razne vrste patki prelaze preko ove oblasti. Mali kormorani se gnijezde u sjevernom mocvarnom dijelu jezera i predstavljaju jednu od tri najvaznije kolonije u svijetu (ITR, Ecological Research Study on Peat Exploration, 2001).

U jezeru zivi 50 vrsta ribe, izmedju ostalih sarani kapitalci i jegulje. Dio faune je i vidra, jedini vodeni sisar u Skadarskom jezeru. U ogromnim vlaznim obodnim i plavnim podrucjima svoje staniste je pronasao ne mali broj vodozemaca i gmizavaca: mnogobrojne vrste zaba, zmija i gustera. Neke vrste mogu se pronaci samo ovdje ili se nalaze na crvenoj listi ugrozenih vrsta. Zelena zaba (rana ridibunda), cest pripadnik faune jezera, ubraja se u gurmanske poslastice (zablji bataci).
U planinskim obalnim podrucjima svoja utocista imaju razlicite zivotinske vrste: od dazdevnjaka do divlijh svinja, lisica i vukova. Svijet sicusnih stanovnika Skadarskog jezera, insekata, takodje je veoma bogat. Rijetke vrste sarenih leptirova, buba i skakavaca unose zivost u priobalje jezera.


MEDJUNARODNO PRIZNANJE:
1971. godine UNESCO Ramsar Konvencija za vodene povrsine od internacionalnog znacaja je proglasilo Skadarsko jezero kao Ramsar podrucje. Ovo priznanje je dodijeljeno zbog specijalnih ornitoloskih karakteristika jezera.

Od mocvara do planinskog biotopa

Skadarsko jezero se odvaja od ostalih nacionalnih parkova kao pdrucje sa izrazitim limnoloskim karakteristikama, izuzetnim bogatstvom ornitofaune, ihtiofaune i bujnom vegetacijom mocvarnog tipa. Predstavlja jedan od najinteresantnijih biotopa ovog podrucja. Vodene povrsine i priobalno podrucje Nacionalnog parka Skadarsko jezero su staniste za najrazlicitiji zivotinjski i biljni svijet. Submediteranska klima, geografski polozaj i nivo vode koji se tokom godine mijenja, stvorili su uslove za razvoj razlicitih zivotinjskih zajednica.
Na sjevernoj obali nivo jezera je nizak i karakterise ga veliko mocvarno podrucje. U proljece se nivo naglo povecava i nastaju velika plavna podrucja, gusto obrasla mocvarnom vegetacijom (zuti i bijeli lokvanj, vodeni orascic, trska), vrbovim sumarcima i polavnim livadama. Bistru vodu krase i u velikom broju prekrivaju bijeli i zuti lokvanji, jedino je dio juzne obale kamenit i cuva reliktne sume kestena. Brojna su mala ostrva, tkz. ''gorice''. Niska su, kamenita i obrasla lovorikom, brsljenom, divljim narom i sibljem.

Jezero je u prosjeku duboko 4-6 metara i ima veliki broj podvodnih pritoka i izvora vode poznatih kao ''oka''. Ima ih oko 30. Najdublje ''oko'' je Radus, dubine 60m, a po nekim podacima je i dublje dok je prosjecna dubina jezera oko 6m. Posle Radusa su: Karuc 28m, Volac 24m, Krnjicko oko 24m, Djurovo, Kaludjerovo,Bazagursko oko, itd.
Kamenita i strma juzna obala razudjena brojnim zalivima predstavlja staniste raznovrsnog aromaticnog i ljekovitog bilja, kao npr. zalfije i ruzmarina. U okolnim sumarcima mogu se vidjeti stabla divljeg nara, divlje smokve, lovora i drijena. Tu je zivotni prostor za endemske vrste kao sto su ramonda i neke orhideje, koje se najbolje mogu pronaci uz pomoc iskusnog vodica.

Najvece jezero jugoistocne Evrope-neotkriveno blago

Skadarsko jezero je najvece jezero na Balkanu. Zivopisno i po mnogo cemu jedinstveno Skadarsko jezero smjestilo se u Zetsko-Skadarskoj kotlini, na 6m nadmorske visine okruzeno masivima udaljenim nekih 7km. Prostire se na povrsini od 370 do 550km2 u zavisnosti od godisnjeg doba, jer nivo vode varira. Samo jezero predstavlja najvecu kriptodepresiju na Balkanu, sto znaci da se neki djelovi njegovog dna nalaze ispod nivoa mora. Smatra se da je dugacko 44km i siroko 14km. Obalna linija je veoma usjecena, narocito na sjevero-zapadu. Dvije trecine jezera su dio teritorije Crne Gore, dok jedna trecina pripada Albaniji. Crnogorski dio jezera sa priobaljem, povrsine 40.000ha, proglasen je Nacionalnim parkom 1983 godine. Vodenu povrsinu cine slobodne vode (91%) i plicaci sa flotantnom vegetacijom(9%), a uz plitku sjevernu obalu nastavlja se pojas mocvara povrsine oko 22km2. Jezero je staniste raznolikog biljnog i zivotinjskog svijeta pod zastitom Nacionalnog parka Skadarsko jezero. Posebno su fascinantne gotovo netaknute obale jezera iznad kojih se uzdizu zivopisni planinski predjeli. Na beskrajnoj vodenoj povrsini svakodnevno se mogu vidjeti tradicionalni ribarski cunovi. Duz priobalnog podrucja u brdovitim predjelima razasuta su brojna, slabo naseljena sela. Podrucje Skadarskog jezera je vjekovima predstavljalo oblast prozimanja razlicitih naroda i kultura. Mnogobrojna svjedocanstva iz raznih istorijskih epoha omogucavaju posjetiocu da zaviri daleko u proslost ovog podneblja.